ADDIE MODELİ
Bu yazımda, esas olarak sizlerle bir eğitim tasarım modelini paylaşmak istiyorum. Bu model öğrenen merkezli bir yaklaşım sergilediği için benim de kullandığım ve tavsiye ettiğim bir model. Çünkü, öğreneni merkeze almazsanız başarılı olmanız zorlaşacaktır.
ADDIE Modeli, eğitimde Analiz, Tasarım, Geliştirme, Uygulama ve Değerlendirme süreçlerine sitematik bir yaklaşım modelidir.
Analysis (Analiz) A
Design (Tasarım) T
Development (Geliştirme) G
Implementation (Uygulama) U
Evaluation (Değerlendirme) D
Eğitim modeli öğrenen merkezli olduğu için yukarıdaki her süreç öğrenme sonuçlarına göre tasarlanır ve aslında bu sonuçlar da ihtiyaç analizinden gelir.
Bu aşamalar çoğu zaman iç içe geçer ve her biri birbiriyle ilişkilidir. Bu bağlamda ADDIE modeli etkili eğitimler tasarlamak için esnek bir yol haritası görevi görür.
ANALİZ
Analiz aşamasında ihtiyaç analizi yapılarak, mevcut öğretim problemleri, öğrenenlerin (çalışanların) beklentileri, ön bilgileri (varolan), mevcut beceri ve yeterlilikleri, öğrenme ortamı, öğretim amaçları ve hedefleri belirlenir. Bunlar belirlenirken aşağıdaki sorular irdelenebilir. Tabii ki bu sorular değişebilir veya bu soruların yenileri oluşturulabilir.
TASARIM
Tasarım aşaması da öğrenme hedefleri, ölçme araçları, alıştırmalar ve etkinlikler, içerik, konu analizi, ders planlama ve materyal seçimi ile ilgilidir. Tasarım aşaması sistematik ve belirli olmalıdır. Öğretim tasarım planı her bir unsuru detaylara dikkat edilerek hazırlanmalı ve ihtiyaç analizini dikkate alarak planlanmalıdır. Bu aşamadaki adımlar:
Bilişsel, duyuşsal ve psikomotor hedef davranışlara göre içeriklerin oluşturulması
Tüm kaynakların incelenmesi (Media, internet, kaynak kitap, uzman kişi, prosedür vb.), hedef davranış ve içerik doğrultusunda öğretim stratejisinin oluşturulması.
Etkinliklerin ve materyallerin hazırlanması (interaktif veya sınıf)
Ölçme ve değerlendirme araçlarının hazırlanması
Tasarımın küçük gruplarda denenmesi
GELİŞTİRME
Bu aşamada, tasarımın test edilmesi sonucunda elde edilen veriler (öğrenen yorumları, deneme uygulamasında karşılaşılan problemler ve tüm gözlem sonuçları) kullanılır. Tasarım aşamasında oluşturulan içerik ve konular, etkinlikler, alıştırmalar, zamanlama, sınıf düzeni, materyaller ve ölçme-değerlendirme araçları tekrar gözden geçirilerek gerekli iyileştirme ve düzeltmeler yapılır.
UYGULAMA
Uygulama aşamasında, öğretmen (eğitmen) kılavuz kitabı veya materyali (interaktif de olabilir) ve öğrenci (öğrenen) kılavuzu (aynı şekilde interaktif olabilir) geliştirilir ve uygulanır. Geliştirilmiş olan tasarımın nasıl uygulanacağı konusunda eğitmenlere yol göstermek ve eğitime katılacak olanlara da bu eğitimde neleri nasıl yapacaklarına dair yardımcı olmak amaçtır.
Eğitmen kılavuzunda; eğitim stratejisi ve modeli, hedef davranışlar (eğitime katılanlardan, eğitimden sonra kazanmalarını beklediğimiz davranışlar), içerik ve konular, etkinlikler, alıştırmalar, materyaller, ölçme-değerlendirme araçları, süre, sınıf düzeni yer alır. En önemlisi de tüm bunların nasıl uygulanacağı anlatılır ve uygulaması yapılır.
Öğrenci kılavuzunda, kendilerinden beklenen hedef davranışlar, eğitimin amacı, içerik ve konular, eğitimde neler yapacakları, kullanacakları araç ve materyaller, uygulayacakları değerlendirme araçları anlatılır ve uygulanır.
Bu aşamada artık sınıfa inilir. Gerek sınıf eğitimi, gerek saha eğitimi, gerekse web tabanlı bir öğretim olsun. Uygulama yapılarak sonucunda özellikle aşağıdaki sorular irdelenir;
Ne işe yaradı / ne işe yaramadı?
Neleri değiştirmem gerekiyor? (Eklemeler ve çıkarmalar)
Daha başka hangi etkinlikleri kullanabilirim veya hangi değerlendirmeleri yapabilirim?
DEĞERLENDİRME
Öğretim tasarımının verimliliği ve etkililiğini ölçmek için oluşturulan bir değerlendirme sürecidir. Değerlendirme iki bölümden oluşur; şekillendirici yada biçimlendirici olarak tanımlanan ADDIE tasarımının her aşamasında gerçekleştirilen ara değerlendirmeler ve diğeri de özet değerlendirme olarak adlandırılan sürecin sonunda gerçekleştirilen ve ADDIE tasarımının bir bütün olarak değerlendirildiği bölümdür. Burada benim önerim Kirkpatrick değerlendirme modelinin uygulanmasıdır. Genellikle de eğitimciler tarafından bu model kullanılır. Kirkpatrick Değerlendirme Modelini başka bir yazımda ayrıca değerlendireceğim.
Öğretim tasarımlarının her birinin temelde tek bir amacı vardır. O da eğitim alacak kitlede hedeflenen davranış değişikliğini gerçekleştirebilmesidir. Bu amacı en iyi gerçekleştiren model de bana göre ADDIE modelidir. Çünkü tasarım sürekli bir değerlendirme ve iyileştirme sürecinden geçer. Bu da onun etkililiğini yükseltir ve başarılı olmasını sağlar.
ADDIE modelinin girdi ve çıktılarıyla birlikte özet tablo:
KAYNAKLAR:
- https://ikegitimvegelisim.wordpress.com/2012/02/28/ogretim-sistemi-tasarimi-isd-addie-modeli/
- http://seset.ceit.metu.edu.tr/2013/06/addie-ogretim-tasarimi-modeli/
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder